W Świętokrzyskim Centrum Onkologii uruchomiono w pełni zautomatyzowanego cytorobota do sporządzania leków cytotoksycznych w dawkach dziennych dla Apteki Szpitalnej. Urządzenie pomoże zarówno pacjentom, jak i farmaceutom. Po raz pierwszy w Polsce wykorzystano połączenie cytorobota i półautomatu, aby zoptymalizować jakość i szybkość pracy szpitalnej apteki.
12 marca 2025 odbyła się uroczysta inauguracja nowego urządzenia, w której uczestniczyła Renata Janik – marszałek województwa świętokrzyskiego, Marek Bogusławski – wicemarszałek województwa i Magdalena Zieleń – wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa, pełniąca również funkcję przewodniczącej Rady Społecznej ŚCO.
Profesor Stanisław Góźdź, dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Onkologii powiedział podczas briefingu dla mediów, że to pionierskie rozwiązanie techniczne bezpośrednio przełoży się na poprawę bezpieczeństwa i warunków pracy farmaceutów z Apteki Szpitalnej, którzy codziennie w skupieniu, z ogromną dokładnością przygotowują od 300 do 400 dawek leków cytotoksycznych dla pacjentów leczonych chemioterapią. – Przy tej ilości pracy trzeba było usprawnić to działanie, dlatego potrzebny był robot. Dzięki temu personel nie jest narażony na działanie leków, jest bardzo precyzyjnie dobrana dawka i zachowana sterylność. A co najważniejsze: skorzystają pacjenci, którzy będą mogli wcześniej kończyć chemioterapię – powiedział dziękując pani marszałek i zarządowi województwa za przekazaną dotację na wdrożenie tego rozwiązania.
– To dla mnie ogromna radość, że środki finansowe przekazane z budżetu województwa są tak dobrze wykorzystane, że to unikalne urządzenie posłuży pacjentom i będzie pomocne dla personelu szpitala – powiedziała marszałek Renata Janik.
Jedyna taka pracownia w Polsce
Nowo otwarta w ŚCO Centralna Pracownia Leku Cytotoksycznego to unikalne w skali Polski kompleksowe rozwiązanie zastosowane w Aptece Szpitalnej. Dzięki niemu farmaceuci w ŚCO mają do dyspozycji, oprócz stosowanych w codziennej praktyce tradycyjnych lóż (komór laminarnych) do ręcznego sporządzania dziennych dawek cytostatyków, także w pełni zautomatyzowanego, samooczyszczającego się cytorobota oraz półautomatyczny system wspomagający ich w pracach wymagających dużych nakładów wysiłku fizycznego – przy napełnianiu lekiem cytostatycznym pomp elastomerowych (infuzorów) dla pacjentów stosujących chemioterapię w warunkach domowych.
Robot do sporządzania leków cytostatycznych w dawkach dziennych dla Szpitalnej Apteki ŚCO posłuży do automatycznego przygotowywania złożonych preparatów sterylnych leków onkologicznych, przede wszystkim dawek dziennych leków do chemioterapii, podnosząc bezpieczeństwo pracy farmaceutów i ograniczając ich narażenie na kontakt z najbardziej niebezpiecznymi lekami. Przyczyni się również do poprawy bezpieczeństwa pacjentów poprzez system precyzyjnej identyfikacji fiolek, worków infuzyjnych i materiałów eksploatacyjnych oraz kontrolę dokładności uzyskania zaleconej przez lekarza dawki. Dzięki cytorobotowi skróceniu ulegnie proces przygotowania dawek chemioterapii, a pacjenci szybciej otrzymają swój lek.
- Pacjentów nam z roku na rok przybywa, wykonujemy coraz więcej preparatów, więc dodatkowe, zautomatyzowane stanowisko zwiększy efektywność naszej pracy. Będziemy mogli w tym samym czasie wykonać więcej preparatów, a pacjenci dostaną chemię szybciej – wyjaśnia Justyna Stanek, farmaceuta kliniczny, kierowniczka Apteki Szpitalnej ŚCO.
Farmaceuta zadysponuje, robot wykona i posprząta
Robot wyposażony jest w dwa ramiona, które mogą wykonywać jednocześnie dwa odrębne zadania (np. przygotowywać dwa leki). Cały cykl sporządzania dawek dziennych leków do chemioterapii odbywa się w środowisku o wysokiej klasie czystości powietrza ,w szczelnie zamkniętej komorze. Farmaceuta umieszcza w niej wcześniej fiolki z komponentami i worki infuzyjne, całą resztę wykonuje maszyna. Dzięki temu nie ma konieczności kontaktu pracownika apteki z lekiem podczas procesu przygotowywania. Gotowy do podania lek w szczelnym, sterylnym opakowaniu jest wyjmowany z robota. Urządzenie posiada funkcję samooczyszczania się, bez narażania farmaceuty na kontakt z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi również po zakończeniu cyklu przygotowania dawek cytotoksyków.
- Pacjent jest oczywiście najważniejszy, ale nie możemy zapominać o bezpieczeństwie naszych pracowników, którzy wykonują te preparaty. Musimy zachować wszelkie standardy bezpieczeństwa, aby ich chronić – dodaje kierowniczka Apteki Szpitalnej ŚCO. Uważa, że nowe rozwiązanie to duży krok naprzód w koncepcji pracowni leków cytotoksycznych. Pośrednio także większa atrakcyjność pracy w aptekach szpitalnych.
Precyzyjna dawka – największą korzyścią dla pacjenta
Jak wskazuje Justyna Stanek, korzyści z nowego rozwiązania to, oprócz większego bezpieczeństwa personelu, przede wszystkim precyzja wykonania dawki leku, absolutnie sterylne warunki i pełne monitorowanie procesu na każdym jego etapie. – Robot jest bardzo precyzyjny. Fiolki z lekiem są ważone i weryfikowane dwukrotnie pod kątem zgodności z zaleceniem. W ten sposób omijamy czynnik ludzkich błędów. Dla pacjenta największą korzyścią jest precyzyjna dawka leku – podkreśla farmaceuta.
Dziennie w Aptece Szpitalnej ŚCO przygotowywanych jest 300-400 dziennych dawek chemioterapii. Miesięcznie sporządza się blisko 5,5 tys. dziennych dawek leków do chemioterapii, co stanowi znaczący wynik w skali Polski.
Zakup i montaż w pełni zautomatyzowanego cytorobota do sporządzania leków cytotoksycznych w dawkach dziennych dla Apteki Szpitalnej Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach wraz z dostosowaniem pomieszczeń i wyposażeniem Centralnej Pracowni Leku Cytotoksycznego, dofinansowane zostały ze środków budżetu Województwa Świętokrzyskiego w latach 2023-2024. Wartość przedsięwzięcia: 10 526 280,00 zł, wartość dotacji z budżetu Województwa Świętokrzyskiego: 9 739 106,00,00 zł, wkład ŚCO: 787 174,00 zł.
