W Świętokrzyskim Centrum Onkologii został uruchomiony (21.05.2024) pierwszy w regionie świętokrzyskim Gabinet Prehabilitacji, przeznaczony dla pacjentów rozpoczynających leczenie onkologiczne. Kompleksowa opieka dietetyka, fizjoterapeuty, psychologa i farmaceuty klinicznego zwiększy szanse chorych na powrót do zdrowia, poprawi tolerancję leczenia i zmniejszy ryzyko powikłań.
Do Gabinetu Prehabilitacji będą kierowani pacjenci przed planowymi rozległymi zabiegami operacyjnymi oraz przed rozpoczęciem leczenia systemowego (chemioterapii) i radioterapii. Zostaną w nim objęci opieką interdyscyplinarnego zespołu składającego się z dietetyka klinicznego, fizjoterapeuty, farmaceuty klinicznego oraz psychologa, który pomoże chorym kompleksowo przygotować się do planowanego leczenia onkologicznego poprzez zastosowanie odpowiednich strategii żywieniowych, fizycznych i psychologicznych. Celem działań prowadzonych w ramach prehabilitacji jest poprawa ogólnej kondycji pacjenta oraz zminimalizowanie ryzyka powikłań związanych z leczeniem onkologicznym, takich jak utrata masy ciała, osłabienie organizmu czy obniżenie jakości życia.
Dotychczas pacjenci Świętokrzyskiego Centrum Onkologii korzystali z pomocy dietetyka, fizjoterapeuty i psychologa na różnych etapach leczenia. Obecnie zostaną objęci kompleksowym wsparciem jeszcze przed rozpoczęciem terapii. Ważnym aspektem będzie edukacja. Od poszczególnych członków zespołu prehabilitacji pacjenci otrzymają konkretne wskazówki, w jaki sposób mają przygotować się do leczenia onkologicznego.
Profesor Stanisław Góźdź, dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Onkologii wyjaśnia: – Troska całego naszego zespołu koncentruje się na tym, żeby jak najlepiej leczyć i pomagać naszym pacjentom. Znaleźliśmy taką drogę, dzięki której możemy przed leczeniem przygotować pacjenta do tego, żeby terapia zakończyła się powodzeniem – mówi.
Dr Przemysław Ciepiela, chirurg onkolog, przewodniczący zespołu żywieniowego w ŚCO dodaje: - Mamy jasne dane, że kompleksowe przygotowanie pacjenta do leczenia warunkuje sukces w leczeniu onkologicznym. Im lepsze przygotowanie pacjenta, tym lepsze wyniki leczenia. A zależy nam na jak największym odsetku wyleczeń.
W otwarciu Gabinetu Prehabilitacji uczestniczyli przedstawiciele władz samorządowych województwa świętokrzyskiego. Renata Janik, marszałek województwa świętokrzyskiego złożyła na ręce profesora Stanisława Góździa podziękowania dla całej załogi ŚCO za ogromne zaangażowanie w podnoszenie jakości leczenia i dbania o pacjentów. Wicemarszałek Marek Bogusławski dodał, że ŚCO jest liderem we wdrażaniu nowoczesnych, służących pacjentom rozwiązań.
Dietetyk pomoże w odpowiednim żywieniu
Ponieważ wielu chorych onkologicznie zmaga się z niedożywieniem, szczególny nacisk w prehabilitacji położony będzie na ocenę stanu odżywienia pacjenta i przygotowanie żywieniowe do leczenia.
- Będziemy skupiać się na tym, żeby zapewnić pacjentowi prawidłowy stan odżywienia, co pozwoli na prawidłowy przebieg leczenia, lepszą tolerancję terapii, krótszy czas hospitalizacji i zmniejszy ryzyko powikłań – informuje Dominika Wzorek, dietetyk kliniczny.
- Każdego pacjenta będziemy oceniać indywidualnie, będziemy zbierać wywiad żywieniowy, przeprowadzać analizę składu ciała, dowiadywać się, czy ma choroby współistniejące. W oparciu o te informacje opracujemy indywidualny plan żywieniowy, aby pacjent wdrożył prawidłowe nawyki żywieniowe i był prawidłowo przygotowany pod względem białka, makro i makroskładników w organizmie – dodaje Joanna Dziurzyńska, dietetyk kliniczny. Pacjent będzie objęty opieką dietetyczną od momentu usłyszenia diagnozy, poprzez proces leczenia, aż do zakończenia walki z chorobą.
Dietetyczki podkreślają, że zdrowe odżywianie odgrywa kluczową rolę w leczeniu nowotworów. Odpowiednie przygotowanie żywieniowe pacjenta do leczenia onkologicznego jest niezwykle ważne, ponieważ utrzymanie masy ciała i masy mięśniowej poprawia przebieg leczenia systemowego (chemioterapii, immunoterapii oraz leczenia ukierunkowanego molekularnie) poprzez zmniejszenie częstości występowania powikłań. Natomiast utrata masy ciała (w tym masy mięśniowej) przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego jest negatywnym czynnikiem prognostycznym i odracza leczenie.
Jak zauważa dr Przemysław Ciepiela, nawet 30 procent wszystkich hospitalizowanych pacjentów jest dotkniętych niedożywieniem, wynikającym ze specyfiki choroby i stylu życia. - Cały czas zmagamy się z dużym problemem, ciężkim do rozwiązania doraźnego, dlatego tym bardziej cieszymy się, że powstał gabinet prehabilitacji, który w sposób kompleksowy, instytucjonalnie tym się zajmie.
Dodaje, że zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Żywieniowego, chirurdzy mogą odroczyć o dwa tygodnie wykonanie zabiegu operacyjnego, pod warunkiem wdrożenia u pacjenta leczenia żywieniowego, co jest czynione, ponieważ w ŚCO stosowane są wszystkie formy żywienia.
Fizjoterapeuta poinstruuje, jak dbać o kondycję
Zadaniem fizjoterapeutów będzie ocena stanu funkcjonalnego pacjenta, zdiagnozowanie jego problemów i wsparcie w lepszym przygotowaniu do zabiegu. – Jeśli fizjoterapeuta zdiagnozuje dysfunkcje w narządzie ruchu, wówczas skieruje na pacjenta odpowiednie działanie profilaktyczne, którego celem będzie wyeliminowanie tych problemów, poprawienie siły mięśniowej i wydolności organizmu. Oczekujemy od pacjenta współpracy, ponieważ większość tych działań będzie on realizował samodzielnie, w domu – wyjaśnia dr Anna Opuchlik, kierownik Zakładu Rehabilitacji ŚCO.
Psycholog nauczy radzenia sobie ze stresem i zmotywuje do leczenia
Działania psychologów będą skoncentrowane na zbudowaniu w pacjencie motywacji do leczenia, zmianie sposobu myślenia, obniżaniu stresu i lęku przed leczeniem. - Mamy czas na to, żeby zająć się tym pacjentem, aby zarówno on, jak i jego rodzina, oswoili się, dowiedzieli się, jak się zachowywać, jakie emocje mogą pojawić się w ciągu całego procesu adaptacji do leczenia, a także później podczas procesu leczenia i zdrowienia. Będziemy uczyć pacjenta jak redukować nałogi, które przyczyniły się do tego, że nowotwór zaatakował jego ciało. Chcemy pomóc chorym w zrozumieniu procesu leczenia, dać im opiekę, wsparcie, obniżać stres i lęk poprzez edukację i wysłuchanie – tłumaczy Małgorzata Piłat, psycholog, kierownik Zakładu Psychoonkologii ŚCO.
Farmaceuta podpowie, jak stosować leki i suplementy diety
W ŚCO pacjent w ramach prehabilitacji będzie miał również zapewnioną opiekę farmaceuty klinicznego (rzadkość w Polsce). Zadaniem farmaceuty będzie weryfikowanie leków dotychczas używanych przez pacjenta pod kątem ewentualnych interakcji pomiędzy nimi oraz lekami przyjmowanymi w ramach terapii onkologicznej. – Będziemy też edukować pacjentów w zakresie stosowania suplementów diety zalecanych dla pacjentów onkologicznych oraz pomagać w doborze środków farmakologicznych wspomagających walkę z uzależnieniem od palenia papierosów – mówi Justyna Stanek, farmaceuta kliniczny, kierujący Apteką Szpitalną ŚCO.
Gabinet Prehabilitacji mieści się w holu głównym ŚCO (pokój 57, obok Rejestracji). Jest czynny: od poniedziałku do czwartku w godzinach 7.00-15.00, w piątki w godzinach 7.00-12.55.
