"Dobry posiłek" - Diety

Nazwa diety

DIETA PODSTAWOWA

Zastosowanie

• dla osób przebywających w szpitalach, nie wymagających specjalnych modyfikacji dietetycznych,
• żywienie podstawowe powinno spełniać wszystkie warunki prawidłowego żywienia ludzi zdrowych,
• stanowi podstawę do planowania diet leczniczych.

Zalecenia dietetyczne

• wartość energetyczna i odżywcza diety dostosowywana jest do masy ciała i stanu fizjologicznego pacjenta, w oparciu o aktualne normy żywienia dla populacji Polski oraz wytyczne towarzystw naukowych w zakresie żywienia,
• dieta powinna być prawidłowo zbilansowana i urozmaicona pod kątem udziału grup produktów spożywczych: produktów zbożowych, mlecznych, warzyw i owoców, ziemniaków, produktów mięsnych i ryb, nasion roślin strączkowych oraz tłuszczów,
• posiłki powinny być podawane 3-5 razy dziennie zgodnie z zaleceniami lekarza i/lub dietetyka,
• należy eliminować podjadanie między posiłkami,
• dieta powinna być różnorodna, urozmaicona pod względem smaku, kolorystyki, konsystencji i strawności potraw oraz obróbki termicznej
• w każdym posiłku należy uwzględnić wodę/napój z ograniczoną zawartością cukrów,
• poza napojami uwzględnionymi w jadłospisie, pacjent powinien mieć zapewniony stały dostęp do wody pitnej - rekomendowane są dystrybutory wody na każdym oddziale,
• dodatek warzyw lub owoców do każdego posiłku (minimum 400g dziennie), z przewaga warzyw – przynajmniej część warzyw i owoców powinna być serwowana w postaci surowej,
• przynajmniej jeden posiłek w ciągu dnia powinien zawierać produkty zbożowe z pełnego przemiału,
• mleko i przetwory mleczne, w tym napoje fermentowane lub produkty roślinne zastępujące produkty mleczne powinny być podawane co najmniej w dwóch posiłkach w ciągu dnia,
• każdego dnia należy podawać co najmniej 1 porcję z grupy mięso, jaja, nasiona roślin strączkowych i/lub przetwory nasion roślin strączkowych, inne roślinne zamienniki białka zwierzęcego,
• nasiona roślin strączkowych i/lub ich przetwory należy uwzględnić w jadłospisie dekadowym (10-dniowym),
• ryby i/lub przetwory rybne (głównie z ryb morskich) należy uwzględnić w jadłospisie dekadowym,
• tłuszcze zwierzęce (np. smalec) powinny być ograniczone na rzecz tłuszczu roślinnego,
• przynajmniej jeden posiłek w ciągu dnia powinien zawierać produkty bogate w kwasy tłuszczowe nienasycone,
• należy eliminować cukry proste z diety,
• wskazane jest ograniczenie potraw ciężkostrawnych i wzdymających

Przy doborze produktów należy zwrócić uwagę na ich:

• jakość,
• termin przydatności do spożycia,
• sezonowość.

Stosowane techniki kulinarne:

• gotowanie tradycyjne lub na parze,
• duszenie bez wcześniejszego obsmażania,
• pieczenie bez dodatku tłuszczu, np. w folii aluminiowej, w rękawach do pieczenia, pergaminie, naczyniach żaroodpornych oraz w piecach konwekcyjnych,
• grillowanie – bez dodatku tłuszczu, na patelni grillowej lub grillu elektrycznym,
• potrawy smażone należy ograniczyć w jadłospisie dekadowym; dozwolone jest lekkie podsmażenie na niewielkiej ilości oleju roślinnego bez panierki.

Praktyczne wskazówki odnośnie sporządzania posiłków:

• zupy, sosy oraz potrawy należy sporządzać z naturalnych składników, bez użycia koncentratów spożywczych, z wyłączeniem koncentratów z naturalnych składników,
• ograniczyć zabielanie zup i sosów śmietaną i jej roślinnymi zamiennikami np. mleczkiem kokosowym,
• nie dodawać do potraw zasmażek,
• ograniczyć cukier dodawany do napojów i potraw,
• minimum ograniczyć dodatek soli na rzecz ziół i naturalnych przypraw.

Nazwa diety

DIETA ŁATWOSTRAWNA

Zastosowanie

Dla osób:

• po zabiegach chirurgicznych,
• w trakcie rekonwalescencji,
• w chorobach zapalnych żołądka i jelit,
• w refluksie żołądkowo-przełykowym,
• w przewlekłym zapaleniu wątroby,
• w przewlekłym zapaleniu trzustki,
• w infekcjach przebiegających z gorączką,
• w nadpobudliwości jelita grubego, biegunkach,
• w chorobach przyzębia,
• w chorobach nowotworowych,
• w żywieniu osób w podeszłym wieku.

Zalecenia dietetyczne

• dieta łatwostrawna jest modyfikacją diety podstawowej,
• wartość energetyczna i odżywcza diety dostosowywana jest do masy ciała i stanu fizjologicznego pacjenta, w oparciu o aktualne normy żywienia dla populacji Polski oraz wytyczne towarzystw naukowych,
• dieta powinna być prawidłowo zbilansowana i urozmaicona pod kątem udziału grup produktów spożywczych: produktów zbożowych, mlecznych, warzyw i owoców, ziemniaków, produktów mięsnych i ryb, nasion roślin strączkowych oraz tłuszczów,
• dieta łatwostrawna powinna opierać się na spożyciu produktów i potraw świeżych, o zmniejszonej ilości nierozpuszczalnej
• w wodzie frakcji błonnika pokarmowego, z wykluczeniem potraw wzdymających i ciężkostrawnych,
• temperatura posiłków powinna być umiarkowana,
• posiłki powinny być podawane 3-5 razy dziennie zgodnie z zaleceniami lekarza i/lub dietetyka,
• należy eliminować podjadanie między posiłkami,
• dieta powinna być różnorodna, urozmaicona pod względem smaku, kolorystyki, konsystencji i strawności potraw oraz obróbki termicznej,
• w każdym posiłku należy uwzględnić wodę/napój z ograniczoną zawartością cukrów,
• poza napojami uwzględnionymi w jadłospisie, pacjent powinien mieć zapewniony stały dostęp do wody pitnej – rekomendowane są dystrybutory z wodą na każdym oddziale,
• dodatek dozwolonych warzyw lub owoców do każdego posiłku (minimum 400 g dziennie), z przewagą warzyw - przynajmniej część warzyw i owoców powinna być serwowana w postaci surowej,
• mleko i przetwory mleczne, w tym napoje fermentowane lub produkty roślinne zastępujące produkty mleczne powinny być podawane co najmniej w 2 posiłkach w ciągu dnia,
• każdego dnia należy podawać co najmniej 1 porcję z grupy mięso, jaja, roślinne zamienniki białka zwierzęcego,
• ryby i/lub przetwory rybne (głównie z ryb morskich) należy uwzględnić co najmniej 3 razy w jadłospisie dekadowym,
• tłuszcze zwierzęce (np. smalec) powinny być ograniczone na rzecz tłuszczu roślinnego,
• przynajmniej 1 posiłek w ciągu dnia powinien zawierać produkty bogate w kwasy tłuszczowe nienasycone,
• należy eliminować cukry proste z diety,
• wskazane jest ograniczenie potraw ciężkostrawnych i wzdymających

Przy doborze produktów należy zwrócić uwagę na ich:

• jakość,
• termin przydatności do spożycia,
• sezonowość.

Stosowane techniki kulinarne:

• gotowanie tradycyjne lub na parze,
• duszenie bez wcześniejszego obsmażania,
• pieczenie bez dodatku tłuszczu, np. w folii aluminiowej, w rękawach do pieczenia, pergaminie, naczyniach żaroodpornych oraz w piecach konwekcyjnych.

Praktyczne wskazówki odnośnie sporządzania posiłków:

• zupy, sosy oraz potrawy należy sporządzać z naturalnych składników, bez użycia koncentratów spożywczych, z wyłączeniem koncentratów z naturalnych składników,
• ograniczyć zabielanie zup i sosów śmietaną i jej roślinnymi zamiennikami np. mleczkiem kokosowym,
• nie dodawać do potraw zasmażek,
• należy ograniczyć cukier dodawany do napojów i potraw,
• do minimum ograniczyć dodatek soli na rzecz ziół i naturalnych przypraw.